Πρόσφατες έρευνες: Ο κίνδυνος για εμφάνιση ασθενειών προφητεύεται καλύτερα από το πώς και πού αποθηκεύεται το λίπος παρά από το βάρος
Μια καινούρια μελέτη στα ποντίκια δείχνει ότι η υπερφαγία, και όχι η παχυσαρκία που προκαλείται από αυτήν, προκαλεί την ανάπτυξη μεταβολικού συνδρόμου, μια συλλογή από παράγοντες κινδύνου για την υγεία. Το σύνδρομο αυτό αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης αντίστασης στην ινσουλίνη, λιπώδες ήπαρ, καρδιαγγειακές παθήσεις και εμφάνιση διαβήτη τύπου 2.
Ερευνητές στο UT Southwestern Medical Center υποστηρίζουν ότι ο τρόπος και ο χώρος που ο οργανισμός μας αποθηκεύει τις περισσευούμενες θερμίδες φαίνεται να καθορίζουν τον κίνδυνο για εμφάνιση μεταβολικού συνδρόμου σε ένα άτομο.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα πιστεύουν ότι η παχυσαρκία είναι αυτή που προκαλεί το μεταβολικό σύνδρομο», λέει ο Dr. Roger Unger, καθηγητής παθολογίας στο UT Southwestern και κύριος συγγραφέας αυτής της μελέτης. «Είναι εδραιωμένο μέσα μας ότι η παχυσαρκία είναι η αιτία όλων των προβλημάτων υγείας, όταν στην ουσία είναι η υπερχείλιση του λίπους μέσα στα όργανα, αντί για τα λιπώδη κύτταρα, που καταστρέφει αυτά τα όργανα, όπως είναι η καρδιά και το ήπαρ. Η εναπόθεση των μορίων του λίπους μέσα στα λιπώδη κύτταρα όπου ανήκουν, στην ουσία καθυστερεί αυτό το επιβλαβές υπερχείλισμα».
Η μέλέτη, που είναι διαθέσιμη διαδικτυακά, πρόκειται να δημοσιευθεί σε ένα μελλοντικό τεύχος του επιστημονικού περιοδικού Proceedings of the National Academy of Sciences. Είναι ανάμεσα στα πρώτα που προτείνουν ότι η αύξηση του βάρους είναι ένα πρώιμο σύμπτωμα του προ- μεταβολικού συνδρόμου, παρά μια άμεση αιτία.
«Η παχυσαρκία καθυστερεί την έναρξη του μεταβολικού συνδρόμου, δεν εμποδίζει την εμφάνισή του όμως», μας λέει ο Dr. Unger, ο οποίος έχει διερευνήσει τον διαβήτη, παχυσαρκία και την αντίσταση στην ινσουλίνη για πάνω από 50 χρόνια. «Οι άνθρωποι που είναι παχύσαρκοι ή υπέρβαροι θα αναπτύξουν μεταβολικό σύνδρομο, εκτός αν σταματήσουν την υπερφαγία. Αργά ή γρήγορα, θα συμβεί».
Άτομα με γενικευμένη λιποδυστροφία εκ γενετής- μια γενετική κατάσταση όπου οι άνθρωποι έχουν γεννηθεί χωρίς λιποκύτταρα στα οποία να μπορούν να αποθηκεύουν λίπος- εμφανίζουν μεταβολικό σύνδρομο σε μικρότερη ηλικία από τους ανθρώπους που είναι παχύσαρκοι. Επίσης, αναπτύσσουν πιο σοβαρές μορφές μεταβολικού συνδρόμου από τους παχύσαρκους.
Ο στόχος αυτής της μελέτης ήταν να διερευνήσει αν η ικανότητα ενός ατόμου να αποθηκεύει λίπος στα λιποκύτταρα παίζει ρόλο στο αν θα εμφανίσουν μεταβολικό σύνδρομο και διαβήτη τύπου 2 και μέχρι ποιο σημείο αυτό συμβαίνει.
Για τη μελέτη, οι ερευνητές σύγκριναν ποντίκια που είχαν διαφοροποιηθεί γενετικά ώστε να μην διαστέλλονται τα λιποκύτταρά τους όταν κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες με ποντίκια με καμία προστασία στο να γίνουν παχύσαρκα. Τα φυσιολογικά ποντίκια πάχαιναν όταν κατανάλωναν μεγαλύτερες ποσότητες, αλλά δεν ανέπτυσσαν κανένα σημάδι μεταβολικού συνδρόμου μέχρι περίπου 7 εβδομάδες πειράματος, σε μια ηλικία περίπου 12 εβδομάδων.
Τα ποντίκια που είχαν «σχεδιαστεί» για να μείνουν αδύνατα, παρόλα αυτά, δεν απολάμβαναν καμία τέτοια προ-διαβητική περίοδο, λένε οι συγγραφείς της μελέτης. Κάποια αρρώστησαν βαριά στις 4 με 5 εβδομάδες ζωής και εκδήλωσαν σοβαρά καρδιακά προβλήματα και σημείωσαν υπεργλυκαιμία ως την 10η εβδομάδα ζωής, 8 ολόκληρες εβδομάδες δηλαδή πριν τα φυσιολογικά ποντίκια εμφανίσουν ακόμα και τα πιο ελαφριά καρδιακά προβλήματα. Τα γενετικά διαφοροποιημένα ποντίκια υπέστησαν ολέθρια ζημιά στα καρδιακά κύτταρα και στα ινσουλινο-εκκριτικά κύτταρα του παγκρέατος.
«Τα γενετικά τροποποιημένα ποντίκια ήταν απολύτως φυσιολογικά όσο βρίσκονταν σε μια κανονική δίαιτα και δεν κατανάλωναν μεγαλύτερες ποσότητες. Όταν όμως τους βάλαμε σε δίαιτα υψηλών θερμίδων, αρρώστησαν βαριά πολύ γρήγορα», λέει η Dr. May-yun Wang, βοηθός καθηγητή παθολογίας και κύριος συγγραφέας της μελέτης. Υποστηρίζει ότι τα ποντίκια που ήταν σχεδιασμένα να μένουν αδύνατα αρρώσταιναν πιο γρήγορα γιατί οι παραπάνω θερμίδες δεν αποθηκεύονταν στα λιποκύτταρα, το μοναδικό μέρος του σώματος που μπορεί να αποθηκεύσει το λίπος. Αντιθέτως, το λίπος αποθηκευόταν σε άλλους ιστούς, μιμούμενο το τι συμβαίνει στους ανθρώπους με γενικευμένη λιποδυστροφία εκ γενετής.
«Η αναγνώριση αυτή πρέπει να παροτρύνει τους γιατρούς και τους παχύσαρκους ασθενείς να ακολουθούν πιο επιθετική αντιμετώπιση πριν αναπτύξουν μεταβολικό σύνδρομο, αντί να το αφήσουν για μετά την έναρξη της ασθένειας, όπως συνηθίζεται», λέει η Dr. Wang.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν επίσης ότι οποιοδήποτε γονίδιο που μειώνει ή καταστέλλει την ικανότητα να αποθηκεύεται το λίπος στα λιποκύτταρα προδιαθέτει ένα άτομο για μεταβολικό σύνδρομο και διαβήτη τύπου 2.
Το άρθρο δημοσιεύεται online στο ScienceDaily (πατήστε εδώ για να διαβάσετε το άρθρο στην αρχική του μορφή)
Ερευνητές στο UT Southwestern Medical Center υποστηρίζουν ότι ο τρόπος και ο χώρος που ο οργανισμός μας αποθηκεύει τις περισσευούμενες θερμίδες φαίνεται να καθορίζουν τον κίνδυνο για εμφάνιση μεταβολικού συνδρόμου σε ένα άτομο.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα πιστεύουν ότι η παχυσαρκία είναι αυτή που προκαλεί το μεταβολικό σύνδρομο», λέει ο Dr. Roger Unger, καθηγητής παθολογίας στο UT Southwestern και κύριος συγγραφέας αυτής της μελέτης. «Είναι εδραιωμένο μέσα μας ότι η παχυσαρκία είναι η αιτία όλων των προβλημάτων υγείας, όταν στην ουσία είναι η υπερχείλιση του λίπους μέσα στα όργανα, αντί για τα λιπώδη κύτταρα, που καταστρέφει αυτά τα όργανα, όπως είναι η καρδιά και το ήπαρ. Η εναπόθεση των μορίων του λίπους μέσα στα λιπώδη κύτταρα όπου ανήκουν, στην ουσία καθυστερεί αυτό το επιβλαβές υπερχείλισμα».
Η μέλέτη, που είναι διαθέσιμη διαδικτυακά, πρόκειται να δημοσιευθεί σε ένα μελλοντικό τεύχος του επιστημονικού περιοδικού Proceedings of the National Academy of Sciences. Είναι ανάμεσα στα πρώτα που προτείνουν ότι η αύξηση του βάρους είναι ένα πρώιμο σύμπτωμα του προ- μεταβολικού συνδρόμου, παρά μια άμεση αιτία.
«Η παχυσαρκία καθυστερεί την έναρξη του μεταβολικού συνδρόμου, δεν εμποδίζει την εμφάνισή του όμως», μας λέει ο Dr. Unger, ο οποίος έχει διερευνήσει τον διαβήτη, παχυσαρκία και την αντίσταση στην ινσουλίνη για πάνω από 50 χρόνια. «Οι άνθρωποι που είναι παχύσαρκοι ή υπέρβαροι θα αναπτύξουν μεταβολικό σύνδρομο, εκτός αν σταματήσουν την υπερφαγία. Αργά ή γρήγορα, θα συμβεί».
Άτομα με γενικευμένη λιποδυστροφία εκ γενετής- μια γενετική κατάσταση όπου οι άνθρωποι έχουν γεννηθεί χωρίς λιποκύτταρα στα οποία να μπορούν να αποθηκεύουν λίπος- εμφανίζουν μεταβολικό σύνδρομο σε μικρότερη ηλικία από τους ανθρώπους που είναι παχύσαρκοι. Επίσης, αναπτύσσουν πιο σοβαρές μορφές μεταβολικού συνδρόμου από τους παχύσαρκους.
Ο στόχος αυτής της μελέτης ήταν να διερευνήσει αν η ικανότητα ενός ατόμου να αποθηκεύει λίπος στα λιποκύτταρα παίζει ρόλο στο αν θα εμφανίσουν μεταβολικό σύνδρομο και διαβήτη τύπου 2 και μέχρι ποιο σημείο αυτό συμβαίνει.
Για τη μελέτη, οι ερευνητές σύγκριναν ποντίκια που είχαν διαφοροποιηθεί γενετικά ώστε να μην διαστέλλονται τα λιποκύτταρά τους όταν κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες με ποντίκια με καμία προστασία στο να γίνουν παχύσαρκα. Τα φυσιολογικά ποντίκια πάχαιναν όταν κατανάλωναν μεγαλύτερες ποσότητες, αλλά δεν ανέπτυσσαν κανένα σημάδι μεταβολικού συνδρόμου μέχρι περίπου 7 εβδομάδες πειράματος, σε μια ηλικία περίπου 12 εβδομάδων.
Τα ποντίκια που είχαν «σχεδιαστεί» για να μείνουν αδύνατα, παρόλα αυτά, δεν απολάμβαναν καμία τέτοια προ-διαβητική περίοδο, λένε οι συγγραφείς της μελέτης. Κάποια αρρώστησαν βαριά στις 4 με 5 εβδομάδες ζωής και εκδήλωσαν σοβαρά καρδιακά προβλήματα και σημείωσαν υπεργλυκαιμία ως την 10η εβδομάδα ζωής, 8 ολόκληρες εβδομάδες δηλαδή πριν τα φυσιολογικά ποντίκια εμφανίσουν ακόμα και τα πιο ελαφριά καρδιακά προβλήματα. Τα γενετικά διαφοροποιημένα ποντίκια υπέστησαν ολέθρια ζημιά στα καρδιακά κύτταρα και στα ινσουλινο-εκκριτικά κύτταρα του παγκρέατος.
«Τα γενετικά τροποποιημένα ποντίκια ήταν απολύτως φυσιολογικά όσο βρίσκονταν σε μια κανονική δίαιτα και δεν κατανάλωναν μεγαλύτερες ποσότητες. Όταν όμως τους βάλαμε σε δίαιτα υψηλών θερμίδων, αρρώστησαν βαριά πολύ γρήγορα», λέει η Dr. May-yun Wang, βοηθός καθηγητή παθολογίας και κύριος συγγραφέας της μελέτης. Υποστηρίζει ότι τα ποντίκια που ήταν σχεδιασμένα να μένουν αδύνατα αρρώσταιναν πιο γρήγορα γιατί οι παραπάνω θερμίδες δεν αποθηκεύονταν στα λιποκύτταρα, το μοναδικό μέρος του σώματος που μπορεί να αποθηκεύσει το λίπος. Αντιθέτως, το λίπος αποθηκευόταν σε άλλους ιστούς, μιμούμενο το τι συμβαίνει στους ανθρώπους με γενικευμένη λιποδυστροφία εκ γενετής.
«Η αναγνώριση αυτή πρέπει να παροτρύνει τους γιατρούς και τους παχύσαρκους ασθενείς να ακολουθούν πιο επιθετική αντιμετώπιση πριν αναπτύξουν μεταβολικό σύνδρομο, αντί να το αφήσουν για μετά την έναρξη της ασθένειας, όπως συνηθίζεται», λέει η Dr. Wang.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν επίσης ότι οποιοδήποτε γονίδιο που μειώνει ή καταστέλλει την ικανότητα να αποθηκεύεται το λίπος στα λιποκύτταρα προδιαθέτει ένα άτομο για μεταβολικό σύνδρομο και διαβήτη τύπου 2.
Το άρθρο δημοσιεύεται online στο ScienceDaily (πατήστε εδώ για να διαβάσετε το άρθρο στην αρχική του μορφή)
Σχόλια